Najbardziej niebezpieczny dla człowieka jest prąd przemienny o częstotliwości 50 Hz przepływający przez okolice serca i ośrodki nerwowe człowieka (między głową a jedną ręką, między jedną ręką i drugą ręką).
Skutki przepływu prądu przez ciało człowieka to zaburzenia:
a - w układzie krążenia,
b - w układzie oddychania,
c - w układzie nerwowym.
Skutki te zależą głównie od natężenia prądu i czasu trwania przepływu prądu. Natężenie prądu zależy od wartości przyłożonego napięcia i rezystancji ciała człowieka. Rezystancja ciała może się zmieniać w zależności od wilgotności. Przy prądzie przemiennym o wartości kilkunastu miliamperów i częstotliwości 50Hz występują skurcze mięśni uniemożliwiające porażonemu szybkie i samodzielne odłączenie się od obwodu.
U - rodzaj napięcia
~ napięcie przemienne
- napięcie stałe
Bezpieczne
Do 25 V
Do 60 V
Warunkowo bezpieczne
Od 25 V do 50 V
Od 60 V do 120 V
Niebezpieczne
Powyżej 50 V
Powyżej 120 V
Termin "Napięcie warunkowo bezpieczne" dotyczy urządzeń pozostających pod stałą obsługą konserwatorską będących w suchych pomieszczeniach z izolowaną podłogą, gdzie obsługujący nie ma dostępu do instalacji lub konstrukcji uziemionych.
Niebezpieczna dla człowieka wartość prądu płynącego przez jego ciało przez dłuższy czas wynosi:
30 mA prądu przemiennego,
70 mA prądu stałego.
W pracowni instalacji stosuje się układy zasilane napięciem 230V, 50Hz. Zasady bezpiecznej pracy przy wykonywaniu ćwiczeń gdzie występuje napięcie większe od bezpiecznego będą podane przy omawianiu tych ćwiczeń.
Obsługa tych urządzeń zaliczana jest do prac z napięciem niebezpiecznym. Aby uniknąć porażenia należy stosować zasadę, że przyrządy obsługuje się jedną ręką. Nie należy obsługiwać dwóch przyrządów jednocześnie.
W przypadku porażenia człowieka prądem elektrycznym należy w pierwszej kolejności uwolnić porażonego spod działania prądu (jeśli to możliwe przez wyłączenie napięcia zasilającego).
W przypadku wystąpienia zatrzymania akcji serca lub braku oddechu należy przystąpić do czynności reanimacyjnych. Masaż serca i sztuczne oddychanie wykonujemy do momentu przywrócenia pracy serca i płuc, lub do momentu przybycia lekarza.
W razie powstania pożaru należy w pierwszej kolejności wyłączyć napięcie zasilające, a następnie przystąpić do ewakuacji. W oczekiwaniu na przybycie straży pożarnej należy podjąć środki zapobiegające rozprzestrzenianiu się pożaru i ewentualnie przystąpić do jego gaszenia.
