Retimno, także: Rethymnon (gr. Ρέθυμνο), miasto na
Krecie, stolica nomosu Retimno. Około 32 000 mieszkańców.
Trzecie
co do wielkości - po Heraklionie i Chanii - miasto na Krecie.
W
czasach, gdy miasto było pod panowaniem Wenecji, nosiło nazwę
Rettimo.
Miasto leży w północno-zachodniej części Krety nad Morzem
Kreteńskim, w połowie drogi biegnącej z Heraklionu do
Chanii.
Szerokość wyspy (od północnego do południowego wybrzeża)
wynosi tu zaledwie 30 km. Przewężenie to oddziela dwa wysokie pasma
górskie: Góry Białe (Levka Ori) na zachodzie od Gór Ida (Oros Idi) na
wschodzie, zwanych czasem Psiloritis (od znajdującego się tam najwyższego
szczytu Krety - Psiloritis - 2.456 m n.p.m.).
Mimo górskiego
charakteru, okolice Retimno są dość gęsto zaludnione. Rozłożone na
zboczach górskich wioski sprawiają wrażenie zatopionych w sadach owocowych
i gajach oliwnych.
Miejsce to zostało zasiedlone pod koniec okresu
minojskiego, jednak z tych czasów nie zachowały się prawie żadne
pozostałości archeologiczne.
W okresie grecko-rzymskim miasto, pod
nazwą Rithymna, było ważnym ośrodkiem handlowym. W czasach bizantyjskich
Rethymnon nie miał już tak istotnego znaczenia zwłaszcza, że przez ponad
100 lat znajdował się pod okupacją arabską. Jednak w czasie okupacji
weneckiej (od XIII w.) miasto stało się trzecim (po Heraklionie i Chanii)
ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym Krety.
Okresem największej
świetności miasta był wiek XVI i początek XVII - Retimno słynęło wówczas
jako jeden z głównych ośrodków nauki i sztuki. Z tego okresu pochodzi
potężna forteca (Fortezza) i port z latarnią morską. Olbrzymią twierdzę
zbudowali Wenecjanie pod koniec XVI w. w celu obrony przed piratami
(słynnym Barbarossą) i wzrastającą siłą turecką.
Pod koniec okresu
świetności powstała jeszcze fontanna Rimondi - ostatnie dzieło Wenecjan,
wzniesiona w 1629 r. W 1645 r. miasto zajęły wojska
tureckie.
Wenecjanie wraz z mieszkańcami (około 8500 osób) wycofali
się do fortecy, gdzie bronili się jeszcze przez 23 dni. Okupacja turecka
trwała aż do 1897 r.
W tym czasie wygląd miasta zmienił się bardzo
mocno tak, że wyglądało teraz na typowo muzułmańskie. Większość kościołów
zburzono lub przekształcono w meczety.
Od 1898 r. Kreta była
niezależnym państwem, z własną konstytucją i rządem. W 1913 r. wyspa
została przyłączona do Grecji, a w 1923 r. z Retimno i z całej Krety
wysiedlono pozostałych tu Turków. W ich miejsce przybyła ludność grecka z
Azji Mniejszej (wymiana ludności). Rethymnon zaczął się szybko rozwijać
intelektualnie i ekonomicznie (z przerwą podczas okupacji hitlerowskiej w
latach 1941-1944).
|